Sơ lược phả đồ 9 chúa và 13 triều vua nhà Nguyễn

Chủ nhật - 01/02/2015 03:04

Thời nhà Nguyễn kéo dài từ năm 1558 (khi Nguyễn Hoàng được phong làm Chúa Tiên) đến năm 1945 (khi vua Bảo Đại thoái vị), bao gồm giai đoạn 9 chúa Nguyễn cai trị Đàng Trong và 13 vua thuộc triều đại nhà Nguyễn chính thức (1802-1945).

Dưới đây là sơ đồ phả hệ được trình bày một cách rõ ràng:

I. Giai đoạn 9 Chúa Nguyễn (1558-1777)
Các chúa Nguyễn là tổ tiên trực tiếp của các vua nhà Nguyễn sau này, bắt đầu từ Nguyễn Hoàng. Dòng dõi kế vị chủ yếu được truyền qua con trai hoặc cháu nội, với một số trường hợp đặc biệt như cháu gọi bằng chú (Nguyễn Phúc Ánh).

Chúa Tiên - Nguyễn Hoàng (1525-1613)
- Nhiệm kỳ: 1558-1613
- Con trai thứ hai của Nguyễn Kim (Triệu Tổ Tĩnh Hoàng đế, được truy phong sau này).
- Đặt nền móng cho triều Nguyễn ở Đàng Trong, đóng đô tại Ái Tử (Quảng Trị).
Chúa Sãi - Nguyễn Phúc Nguyên (1563-1635)
- Nhiệm kỳ: 1613-1635
- Con trai thứ 6 của Nguyễn Hoàng.
- Chuyển dinh phủ vào Phú Xuân (Huế).
Chúa Thượng - Nguyễn Phúc Lan (1601-1648)
- Nhiệm kỳ: 1635-1648
- Con trai thứ 2 của Nguyễn Phúc Nguyên.
Chúa Hiền - Nguyễn Phúc Tần (1620-1687)
- Nhiệm kỳ: 1648-1687
- Con trai thứ 2 của Nguyễn Phúc Lan.
Chúa Ngãi - Nguyễn Phúc Trăn (Trần) (1650-1691)
- Nhiệm kỳ: 1687-1691
- Con trai trưởng của Nguyễn Phúc Tần.
Chúa Minh - Nguyễn Phúc Chu (1675-1725)
- Nhiệm kỳ: 1691-1725
- Con trai trưởng của Nguyễn Phúc Trăn.
Chúa Ninh - Nguyễn Phúc Thú (Chú) (1697-1738)
- Nhiệm kỳ: 1725-1738
- Cháu nội của Nguyễn Phúc Trăn, con trai của Nguyễn Phúc Trúc (em trai Nguyễn Phúc Chu).
Chúa Vũ - Nguyễn Phúc Khoát (1714-1765)
- Nhiệm kỳ: 1738-1765
- Con trai thứ 9 của Nguyễn Phúc Chu.
- Xưng vương năm 1744, chính thức tuyên bố Đàng Trong độc lập.
Chúa Định - Nguyễn Phúc Thuần (1754-1777)
- Nhiệm kỳ: 1765-1777
- Cháu nội của Nguyễn Phúc Chu, con trai của Nguyễn Phúc Hạo (con trai thứ 2 của Nguyễn Phúc Chu).
- Bị Tây Sơn đánh bại, kết thúc giai đoạn chúa Nguyễn.

Lưu ý: Nguyễn Phúc Ánh (sau này là vua Gia Long) là cháu nội của Nguyễn Phúc Khoát, con trai thứ 3 của Nguyễn Phúc Luân (con trai thứ 2 của Nguyễn Phúc Khoát). Ông không được tính là chúa mà là người khôi phục triều Nguyễn và lên ngôi vua.

II. Giai đoạn 13 Vua Nhà Nguyễn (1802-1945)
Triều đại nhà Nguyễn chính thức bắt đầu từ năm 1802 khi Nguyễn Phúc Ánh lên ngôi, lấy niên hiệu Gia Long. Dưới đây là danh sách 13 vua với mối quan hệ huyết thống:

Gia Long - Nguyễn Phúc Ánh (1762-1820)
- Trị vì: 1802-1820
- Cháu nội của Chúa Vũ Nguyễn Phúc Khoát, con trai thứ 3 của Nguyễn Phúc Luân.
- Thành lập triều Nguyễn, thống nhất Việt Nam.
Minh Mạng - Nguyễn Phúc Đảm (hay Đởm) (1791-1841)
- Trị vì: 1820-1841
- Con trai thứ 4 của Gia Long.
Thiệu Trị - Nguyễn Phúc Miên Tông (1807-1847)
- Trị vì: 1841-1847
- Con trai trưởng của Minh Mạng.
Tự Đức - Nguyễn Phúc Hồng Nhậm (1829-1883)
- Trị vì: 1847-1883
- Con trai thứ 2 của Thiệu Trị.
- Không có con, nhận nhiều con nuôi từ trong dòng tộc.
Dục Đức - Nguyễn Phúc Ưng Ái (1829-1883)
- Trị vì: 1883 (3 ngày)
- Con trai thứ 3 của Nguyễn Phúc Hồng Y (em trai Thiệu Trị), được Tự Đức nhận làm con nuôi.
- Bị phế truất và bỏ đói đến chết.
Hiệp Hòa - Nguyễn Phúc Hồng Dật (1847-1883)
- Trị vì: 1883 (4 tháng)
- Em trai của Nguyễn Phúc Hồng Y, chú của Dục Đức.
- Bị ép uống thuốc độc.
Kiến Phúc - Nguyễn Phúc Ưng Đăng (1869-1884)
- Trị vì: 1883-1884 (8 tháng)
- Con trai thứ 3 của Nguyễn Phúc Hồng Cai (em trai Tự Đức), được Tự Đức nhận làm con nuôi.
Hàm Nghi - Nguyễn Phúc Ưng Lịch (1871-1944)
- Trị vì: 1884-1885
- Em trai của Kiến Phúc, con trai thứ 5 của Nguyễn Phúc Hồng Cai.
- Bị Pháp bắt và đày sang Algeria.
Đồng Khánh - Nguyễn Phúc Ưng Đường (Ưng Kỷ) (1864-1889)
- Trị vì: 1885-1889
- Anh trai của Hàm Nghi và Kiến Phúc, con trai trưởng của Nguyễn Phúc Hồng Cai.
Thành Thái - Nguyễn Phúc Bửu Lân (1879-1954)
- Trị vì: 1889-1907
- Con trai trưởng của Dục Đức.
- Bị Pháp phế truất và đày sang Réunion.
Duy Tân - Nguyễn Phúc Vĩnh San (1900-1945)
- Trị vì: 1907-1916
- Con trai thứ 5 của Thành Thái.
- Bị Pháp đày sang Réunion.
Khải Định - Nguyễn Phúc Bửu Đảo (1885-1925)
- Trị vì: 1916-1925
- Con trai thứ 7 của Đồng Khánh.
Bảo Đại - Nguyễn Phúc Vĩnh Thụy (1913-1997)
- Trị vì: 1926-1945
- Con trai duy nhất của Khải Định.
- Thoái vị năm 1945, kết thúc triều Nguyễn.

III. Sơ đồ phả hệ tổng quát
Dưới đây là sơ đồ phả hệ đơn giản hóa, thể hiện mối quan hệ huyết thống chính:

Giải thích và lưu ý

Mối quan hệ huyết thống: Các chúa và vua đều thuộc dòng họ Nguyễn Phúc, bắt nguồn từ Nguyễn Kim. Các vua từ Tự Đức trở đi không kế vị trực tiếp cha-con mà qua con nuôi hoặc anh em trong dòng tộc do Tự Đức không có con.
Sự gián đoạn: Từ Chúa Định (1777) đến Gia Long (1802) có giai đoạn Tây Sơn nắm quyền, Nguyễn Phúc Ánh là người khôi phục triều Nguyễn.

Tác giả bài viết: BBT Honguyenvietnam.org

Nội dung thuộc bản quyền của © Tạp chí điện tử Họ Nguyễn Việt Nam
Chú ý: Việc đăng lại bài viết trên ở website hoặc các phương tiện truyền thông khác mà không ghi rõ nguồn http://honguyenvietnam.org là vi phạm bản quyền
-------------------------------------------------
Xin mời quý bà con cộng đồng cùng chia sẻ và kết nối thông tin với ban biên tập cổng thông tin họ Nguyễn Việt Nam.
Email: info@honguyenvietnam.org
Điện thoại: 0907097567
Zalo Group: https://zalo.me/g/ggupcf777
Facebook Groups: https://www.facebook.com/groups/congdonghonguyen
Fanpage: https://www.facebook.com/honguyenvietnam

Từ khóa: Sơ lược phả đồ, 9 chúa và 13 triều vua, nhà Nguyễn

Ý kiến bạn đọc

Bạn cần đăng nhập với tư cách là %s để có thể bình luận

Những tin mới hơn

Những tin cũ hơn

Giới thiệu về quá trình hình thành và phát triển của Họ Nguyễn Việt Nam.ORG

Cũng chính vì sự đa dạng, và gắn liền với nhiều sự đổi thay trong quá trình phát triển dòng họ đó, mà ít nhiều đến bây giờ chúng ta đã phần nào bị thất lạc hoặc mất kết nối với các nhánh họ và những tư liệu lịch sử từ ngàn năm ông cha ta, ông bà ta để lại. Với mục đích xây dựng một kênh...

Tin xem nhiều